In 2014 werd, na jaren van crisis, een periode ingeluid van gematigde economische groei, dalende werkeloosheid en stijgende beurskoersen. Na een paar jaar van stabiele groei dreigt 2019 een jaar van politieke en economische aardverschuivingen te worden. Met ingrijpende gevolgen voor het bedrijfsleven. Weet de General Counsel in deze omgeving koers te houden?
Rutte III is in 2019 na het dividendbelasting-debacle, het mislukte pensioenakkoord en de stokkende arbeidsmarkthervorming aan zet om van het Preventieakkoord en met name het Klimaatakkoord en daarmee het regeerakkoord alsnog een succes te maken. Dat is bepaald niet eenvoudiger geworden nu de opkomst van de gele hesjes de aandacht volledig op de kosten van verduurzaming richt. De coalitie verliest na de Provinciale Staten verkiezingen in maart waarschijnlijk haar meerderheid in de Eerste Kamer. Draagvlak voor ingrijpende maatregelen valt weg.
In 2019 zijn er ook Europese verkiezingen. Na de zomer is er een nieuwe Europese Commissie, Voorzitter, President en Europese agenda. Een Europese Unie zonder het Verenigd Koninkrijk, intern verdeeld over migratie en begrotingsdiscipline en extern geconfronteerd met bedreigingen van de vrije handel en geopolitieke spanningen aan haar zuid- en oostgrenzen. Deze onzekerheden knagen nu al aan het vertrouwen van consumenten en bedrijven en bedreigen het investeringsklimaat. Met name de financiele sector, landbouw, autoindustrie, luchtvaart en de farmaceutsiche industrie dreigen hard door de Brexit te worden geraakt. Zonder twijfel worden in menig boardroom al diverse scenario’s voorbereid.
Is dat ook het geval voor GC’s? Zij hebben de afgelopen jaren geopereerd in een omgeving van expansie en investeringsgroei, IPO’s en M&A activiteiten. Een omgeving waar ook aandacht werd besteed aan vernieuwing, verduurzaming, en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Technische innovatie en het vinden van nieuwe manieren van werken waren al urgent voor gevestigde bedrijven in sectoren waar de impact van digitalisering en de platformeconomie direct merkbaar was (b.v. retail, mobiliteit, transport en toerisme). Verduurzaming, diversiteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen werden onder politieke en maatschappelijke druk een prioriteit voor multinationals en financiele dienstverleners (energietransitie, bonuscultuur, belastingmoraal, poortwachtersrol).
Het zijn hervormingen in de bredere maatschappij en economie die door zijn gedrongen binnen de muren van de private sector en ook de gelederen van GC’s hebben bereikt. Zo zijn er inmiddels best practices op het gebied van de inzet van technologie als juridisch hulpmiddel en van vernieuwing in de manier van (samen) werken.
De maatschappelijke en technologische hervormingen gaan onverminderd door, maar nu in een klimaat van politieke en economische tegenwind. De voornoemde best practices worden nu nog niet door alle GC’s in de praktijk gebracht. Het klassieke doemscenario voor iedere juridische functie bij economische tegenspoed is bezuiniging op externe kosten en aantallen FTE’s. Dit is het moment voor de GC dit ditmaal voor te zijn en echt werk te maken van hervormingen die bijdragen aan structureel hogere effectivititeit en efficientie. Een vlucht naar voren die de juridische functie weerbaarder en wendbaarder maakt in tijden van verandering.