Tijdens het GCN Najaarscongres op 11 oktober jl bespraken we ervaringen van deelnemers met contracteren in een digitale omgeving. Het onderwerp bestrijkt groot aantal deelgebieden, zoals het sluiten van overeenkomsten langs elektronische weg, specifieke eisen aan digitale handtekening, smart contracts en mogelijkheden van blockchain technologie.
Deelnemers zien een toename van gebruik van elektronische handtekening, oa via aanbieder DocuSign, waarbij noodzaak is dat identiteit van de betrokken partijen vastgesteld kan worden, mede met oog op de betrouwbaarheidsvereisten van de 2016 Verordening betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt (eIDAS Verordening). Voldoen aan vereisten is onder andere van belang om te waarborgen dat een gekwalificeerde elektronische handtekening hetzelfde rechtsgevolg heeft als een handgeschreven handtekening.
Interesse bestaat voor mogelijkheden van smart contracting en blockchain techniek maar vooralsnog ziet men nog geen toepasbare voorbeelden in de praktijk. Gedacht wordt aan escrow agreements, letters of credit en hoe rol van trusted third parties zoals notarissen en banken overgenomen kan worden door nieuw techniek. Vooralsnog lijkt de techniek toepasbaar te zijn voor gevallen waar eenvoudig vast te stellen is “als A gebeurt dan volgt B” en er geen ruimte kan zijn voor interpretatiegeschillen. Aandachtspunten bij smart contracting blijft immers de vraag hoe – ondanks feit dat overeenkomst automatisch is uitgevoerd conform in computer code neergelegde overeenkomst – om te gaan met situatie als er achteraf toch discussie is over de wijze waarop overeenkomst in code is verwerkt. Transactie is dan al uitgevoerd en vastgelegd in de blockchain maar na geschillenbeslechting kan transactie dan toch niet rechtsgeldig zijn. Ook is er aandacht voor hoe persoonsgegevens worden verwerkt en hoe smart contracting zich verhoudt tot Algemene Verordening Gegevensbescherming. Wetgeving stelt eisen aan de verwerking van de persoonsgegevens en er dient onder meer vastgesteld te worden wie verantwoordelijke en verwerker is binnen blockchain.
Verder bespraken deelnemers toepassen van document automation software en hoe eenvoudiger standaard contracten opgesteld kunnen worden. Merendeel van deelnemers werkt nog niet met dergelijke software en alleen als het om groot aantal vergelijkbare contracten gaat is er bereidheid in dergelijke software te investeren. In praktijk blijkt ook dat ontwikkeling van bruikbaar programma flinke hoeveelheid tijd vergt. Maar als het dan eenmaal ingevoerd is, ontlast het wel het legal team en heeft die meer tijd over voor ander added value werk.