Vorig jaar mei is de openbare consultatie gesloten voor de aanzet voor een wettelijke regeling voor Vorig jaar mei is de openbare consultatie gesloten voor de wettelijke regeling over de maatschappelijke BV (BVm). Een BVm kan onderdeel zijn van een bestaande groep en is daardoor ook voor General Counsel interessant. De regeling is met enthousiasme ontvangen en wij bespreken de belangrijkste kenmerken.
In de meeste lidstaten van de Europese Unie bestaat inmiddels een maatschappelijke rechtsvorm. Ook in Nederland leeft het maatschappelijke ondernemerschap in Nederland en dit is wat ons betreft een mooie gelegenheid om nog eens stil te staan bij de BVm.
Doel van de regeling
Doel van de beoogde, wettelijke regeling is de erkenning en daarmee betere herkenning van maatschappelijke ondernemingen. Door de letters “BVm” – in plaats van alleen “B.V.” – in haar statutaire naam op te nemen, moet het voor potentiële zakenrelaties, financierende partijen of leveranciers gemakkelijk herkenbaar worden dat de betreffende onderneming een maatschappelijk doel nastreeft.
De vier kenmerken van de BVm
Juridisch gezien zal de BVm, bovenop de regels die gelden voor een “gewone” BV, aan een viertal kenmerken moeten voldoen, die we hierna bespreken.
1 Maatschappelijk doel
De statuten van een BV bevatten haar doel. Een BVm dient een doel van maatschappelijk belang te hebben waarbij als maatschappelijk belang onder meer beschouwd worden: cultuur, onderwijs, wetenschap en onderzoek, natuur- en milieubescherming, (gezondheids)zorg, godsdienst, democratische rechtsorde, volkshuisvesting, mensenrechten en arbeidsmarktparticipatie. Met de eis om een maatschappelijke doelstelling op te nemen in de doelclausule, wijkt de BVm af van de Amerikaanse B-Corp, die kiest voor een “substance over form” benadering en sociaal ondernemerschap leidend maakt voor een certificering.
2 Beperkingen aan uitkeringen uit winst
Bij de BVm zal de mogelijkheid om winst uit te keren beperkt zijn. Als richtsnoer zal ten minste 50% van de winst moeten worden bestemd overeenkomstig het maatschappelijke doel. Het restant van de winst mag worden uitgekeerd, anders dan in veel andere Europese landen die al vergelijkbare rechtsvormen kennen. Daarbij geldt wel dat het bestuur van de BVm de bevoegdheid / verplichting heeft om, in aanvulling op de al geldende uitkeringstoets, een winstuitkering niet goed te keuren indien een winstuitkering de BVm (redelijkerwijs) belemmert in haar maatschappelijke doelstellingen.
3 Specifieke rechten voor belanghebbenden
Aan belanghebbenden van een BVm worden aanvullende governance-rechten toegekend bij besluiten van het bestuur van een BVm die (mogelijk) strijdig zijn met het maatschappelijke doel van de BVm en als zodanig schadelijk voor de belangen van de betreffende belanghebbende. Het gaat dan vooral om aanvullende rechten bij besluiten over fusie, splitsing, ontbinding of omzetting van een BVm.
De aanzet bevat geen definitie van het begrip “belanghebbende”: de verwachting is dat hieronder in ieder geval worden verstaan aandeelhouders, financiers, werknemers opdrachtnemers en afnemers van de BVm.
Daarnaast wordt het voor belanghebbenden mogelijk om tegen een BVm een enquêteprocedure bij de Ondernemingskamer te starten. De verzoekende partij moet dan volgens haar statutaire doelstelling dezelfde maatschappelijke belangen behartigen als de betreffende BVm.
4 Maatschappelijke verslaggeving
Een BVm dient een verslag op te stellen over de wijze waarop zij de samenleving ten goede is gekomen. Dit verslag moet in ieder geval de doelstellingen en activiteiten van de BVm bevatten en de waarde die deze activiteiten aan de maatschappij toevoegen.
Fiscale aspecten
De regeling maakt duidelijk dat een BVm niet de ANBI-status kan verkrijgen. Aan de BVm worden geen specifieke fiscale voordelen toegekend; de fiscale status van en de fiscale gevolgen voor BVm zijn gelijk aan die van de BV. Opmerkt wordt verder nog dat een BVm onderdeel kan uitmaken van een groep van vennootschappen.
Tot slot: begin dit jaar is een nieuwe regering gevormd met een prominente ESG-agenda. Hopelijk volgt een formeel wetsvoorstel snel.
