Een terugblik op het General Counsel NL Najaarscongres 2016
Te veel werk in te weinig tijd. Een veelgehoorde opmerking binnen legal departments. Het Najaarscongres van General Counsel Netherlands, dat op 7 oktober 2016 plaatsvond in het indrukwekkende KPMG gebouw, stond dan ook in het teken van innovatieve oplossingen voor de GC om efficiënter te kunnen werken. Keynote speakers Mari Sako en Harm Bavinck gaven beiden vanuit een andere invalshoek handvatten om beter voorbereid te zijn op de toekomst, met bijzondere aandacht voor LegalTech voor GCs en de mogelijkheden voor General Counsel door de opkomende veranderingen op de globale legal services markt.
Na het welkomstwoord van Albert Röell, Voorzitter Raad van Bestuur KPMG Nederland, stelt Michiel van Straaten van GCN de vraag of wij als General Counsel wel zo innovatief zijn: hebben we het lef om buiten de box te handelen? Om dat te testen vraagt hij wie het lef heeft om spontaan en alleen voor de troepen een lied te zingen. Wie er bij was, weet hoe dit afliep… Het eindigde in ieder geval dat alle ruim 150 aanwezigen uit volle borst ‘My bonny is over the ocean’ zongen, al dan niet ingehaakt. Pff: de kop was er af en we waren uit onze comfort zone. What was next?
Mari Sako – Disruptions in Global Legal Services Market: opportunities for General Counsel
Mari Sako is van huis uit een econome en heeft veel internationale studies verricht naar de rol van de General Counsel en onderzoekt momenteel de opkomende veranderingen in de internationale juridische services markt en de rol die alternatieve legal dienstverleners daarin spelen.
Mogelijkheden voor de GC
Volgens Sako is er een aantal ontwrichtende veranderingen in de legal services markt waardoor General Counsel mogelijkheden en kansen krijgen die zij eerder niet hadden. Denk bij disrupties aan: de “More for less challenge” – Legal Technology – Globalisatie- Nieuwe Legal Service aanbieders en deregulatie.
Sako: “Vooral de ‘more for less challenge’ is naast een uitdaging ook een uitgesproken kans voor de General Counsel om zaken anders aan te gaan managen en de allocatie van legal resources , zowel intern als extern, te herevalueren.
Naast de onverminderde doch veranderende manier waarop General Counsel de traditionele legal services bij de traditionele advocatuur inkopen en de veranderende inzet van resources binnen legal departments – denk aan het gebruik van specifieke operationele legal managers – is de opkomst van de Alternatieve Legal Service Providers (“ALSP’s”) een opvallend fenomeen. Sako is momenteel bezig met een onderzoek – in opdracht van Thomson Reuters- in Angelsaksische landen naar het fenomeen van de ALSPs. De finale uitkomsten van bovenstaand onderzoek worden eind januari bekend gemaakt en met je gedeeld.
Wat verstaan we onder ALSPs? Dit zijn de relatief nieuwe legal markt aanbieders die een juridische dienst op een andere manier leveren. Sako heeft deze partijen als volgt gecategoriseerd:
- Providers of contract lawyers
- Voorbeelden: Axiom, Lawyer on Demand (Berwin Leighton Paisner), Peerpoint (Allen & Overy)
- Captive LPOs (legal process outsourcing)
- Voorbeelden: Clifford Chance (India), Allen & Overy (N. Ireland), Baker & MacKenzie (Philippines)
- Independent LPOs
- Voorbeelden: Clutch Group, Integreon, Quislex, Bodhi Global Solutions, Unitedlex
- Managed legal service providers
- Voorbeelden: Axiom, Riverview Law, Elevate Services, ThomsonReuters Managed Legal Services (Pangea3)
- Corporations adding complementary professional services
- Diversification by in-house legal teams servicing external clients
- Voorbeeld: BT Law
- Accounting and audit firms
- Tax law advice, banking & finance, corporate restructuring, human capital
- Voorbeelden: Deloitte Legal, PwC Legal LLP, KPMG LLP, EY Legal
- Technology-based business model disruptors
- Online legal advice, data analytics, new technology and software business
- Voorbeelden: LegalZoom, Rocket Lawyer
Sako verwacht dat deze ALSPs in de toekomst meer worden ingehuurd dan momenteel het geval is. De GC zal daar een belangrijke rol in gaan vervullen omdat de GC in “the driver’s seat” zit bij de inkoop van legal services en de manier waarop een legal department wordt gemanaged. Deze veranderingen vergen ook van de moderne GC een andere skill set dan voorheen en Sako roept de aanwezigen daarom op om zelf een ‘disruptor te zijn want er is niet één juiste manier om als General Counsel met uw operationele uitdagingen om te gaan. Het gaat erom dat u als business partner van uw RvB waarde toevoegt aan uw onderneming.’
Presentatie (pdf) Mari Sako: Klik hier
Video interview met Mari Sako
The Future of the Legal Department – Persoonlijke kennismakingen
Vervolgens gingen de aanwezigen gedurende drie kwartier met drie willekeurige – voor hen onbekende – personen uit de zaal sparren over hoe de juridische afdeling van de toekomst er uit zou kunnen zien. Daardoor heeft iedereen in korte tijd kennis gemaakt met drie anderen uit de zaal en nieuwe kennis op gedaan.
General Counsel NL Benchmarkonderzoek 2016
Twee jaar geleden heeft GCN voor het eerst het grootschalige landelijke General Counsel NL Benchmarkonderzoek verricht. Elke twee jaar komt een vervolg en nu is dus de tweede versie gepubliceerd. Het hoge aantal respondenten en de vele vragen zorgen voor representatieve – maar ook verrassende – resultaten. Michiel van Straaten van GCN en Nina Claessens van KPMG hebben de belangrijkste conclusies toegelicht. In diverse General Counsel NL Intervisie bijeenkomsten in november/december wordt hierover verder van gedachten gewisseld en in het General Counsel NL Magazine dat begin December wordt gepubliceerd vindt u een uitgebreid verslag.
Klik hier voor meer informatie over het GC NL benchmarkonderzoek.
General Counsel Roundtables
Ook deze keer troffen de deelnemers elkaar in totaal 13 georganiseerde Roundtables. Diverse actuele onderwerpen passeerden de revue waarbij de deelnemers zich weer van hun beste debaterskant lieten zien. Elke Roundtable werd gemoderate door een General Counsel en een GCN partner ambassadeur.
Overzicht Roundtables:
- Advanced Delivery Legal Services Moderators: Tjalling Wiersma (Shell) en Niels de Ru (Allen & Overy)
- Compliance Management 2017 Moderators: Annette Gremmen (Rabobank Bouwfonds CIF) en Coen Mateijsen (Alvarez & Marsal)
- Legal Project Management Moderators: Anke Kruisinga (O&M-Movianto) en Gerard Wentink (Baker & McKenzie)
- Nieuwe kijk op in- en outsourcing van Legal Moderators: Yu-Lian de Bakker (PVH Europe) en Steven Storm (Van Benthem & Keulen)
- Vernieuwende Data breach support Moderators: Anja Kroeze (Buma/Stemra) en Marc Elshof (Boekel)
- Wanneer ben je een innovatieve GC? Moderators: Anne-Marie Dekker (SNS Bank) en Jeroen Ouwehand (Clifford Chance)
- Data bewaren: tegenstrijdige vereisten managen Moderators: Ruud van Herpen (RES Software) en Peter Kits (Deloitte Legal)
- Belang van positionering van Legal bij in- en externe stakeholders Moderators: Hans Pieter Slappendel (Bluewater) en Anthony Hellegers (Hill+Knowlton)
- Litigation as a business proposition Moderators: Vanessa Carpano – Chauvin (Align Technology) en Yvette Borrius (Höcker advocaten)
- Manage je straks legal robots? Moderators: Jan Willem Prakke (Schiphol Group) en Patrick Wit (Kennedy Van der Laan)
- De rol van de moderne GC bij incidenten Moderators: Marianne Scholten (Randstad Holding) en Huub Brinkman (KPMG)
- Kostenmanagement van Outside Counsel Moderators: Saskia van Rijt (Stamicarbon) en Heimon Smits (NortonRoseFulbright)
- Legal fact finding Moderators: Edgar de Meij (ICS Cards) en Rik van Poppel (ZyLab)
Legal Tech is booming
Aan het einde van de middag wordt Harm Bavinck, Fellow bij CodeX, the Center for Legal Informatics aan de Stanford University in Californië geïnterviewd door Petra van Hilst van GCN. Bavinck heeft de afgelopen 15 jaar veel juridische afdelingen gezien en veel ervaring opgedaan op het gebied van legal management. Hij heeft recent twee jaar in Silicon Valley gewoond en is nauw betrokken bij het CodeX initiatief op Stanford University. Hij deelt praktische tips over mogelijke legal tech oplossingen en brengt transparantie aan in de legal tech service providers markt. Tevens laat hij zijn licht schijnen over de toekomst van de legal markt en geeft een aantal voorbeelden van disruptive legal service providers.
CodeX is een broedplaats voor legal tech entrepreneurs in Amerika. Was een aantal jaren geleden Legal Tech nog niet zo booming, de tijden zijn snel veranderd snel en Legal Tech is extreem relevant aan het worden. Het is voor de gemiddelde jurist echter best wel een uitdaging om zich te verdiepen in technologie en legal tech. We weten als GC soms ook niet altijd hoe we de afdeling nu precies het beste moeten automatiseren, wat de standaard is en wat het ons uiteindelijk oplevert.
Uit het General Counsel NL Benchmarkonderzoek 2016 blijkt dat ruim 2/3 van de GC meent dat nieuwe technologieën grote invloed krijgen op de praktijk van de GC en een vergelijkbaar percentage verwacht de komende 2 jaren op redelijk tot grote schaal nieuwe technologische oplossingen in te zetten om het niveau van de dienstverlening te verbeteren. Zo’n 87% is voornemens om komend jaar niet meer dan 10% van het totale legal spend budget te besteden aan legal software. Bij technologische innovaties denken GC vooral aan contract management en corporate housekeeping systemen, maar er is natuurlijk meer op de markt en dat maakt het soms lastig om al die software mogelijkheden van elkaar te onderscheiden.
GC Corporate Legal Tech Landscape Chart
GCN heeft een praktische en overzichtelijke chart gemaakt van het Corporate Legal Tech Landscape en Harm geeft daar een toelichting op.
In principe kun je als GC generieke software producten (zie 1) zoals Outlook, Gmail, Excel of Google docs gebruiken voor jouw afdeling, echter er zijn ook zogenaamde all-in-one solutions (2) beschikbaar die verschillende bouwstenen (corporate housekeeping, contract management, workflows, compliance) bevatten waarvoor je kan opteren.Daarnaast heb je nog specifieke software producten, bijvoorbeeld voor e-discovery of document automation, die je als GC kan inzetten waar relevant.
Harm’s voornaamste tip: doe niet alles tegelijk: Think big, start small en zorg ervoor dat je je operationele processen binnen de juridische afdeling goed in kaart brengt. 90% van de investering zit in mensen en veranderingen van processen en niet in software tools. Kijk dus goed naar deze aspecten voordat je een beslissing neemt over de aanschaf van software. Het is belangrijk om te kijken welke oplossing het beste past bij jouw onderneming.
“Software oplossingen kunnen je helpen om de bedrijfsdoelstellingen beter te realiseren. Verkoop het intern ook als zodanig. Als jij er als GC voor kunt zorgen dat door middel van automatisering de afhandeling van de sales contracten van een week naar een dag gereduceerd kan worden dan help je de onderneming. Als je er – als retail bedrijf – voor zorgt dat je franchise winkels in het buitenland via een app alle oprichtingsdocumentatie zelf aanleveren zodat de winkel veel sneller haar deuren kan openen, dan ben je als GC innovatief bezig.”
Legal Future
Volgens Bavinck zorgen de 4 B’s, Big data, Big brains, Big money en Big business, voor ingrijpende marktveranderingen. Vergeleken met 10 jaar geleden is de hoeveelheid data in het algemeen en juridische data in het bijzonder geëxplodeerd. Dit gaat alleen nog maar toenemen. Programmeurs gaan veel veranderen in de juridische wereld en nieuwe technologieën zoals computable contracts en blockchain gaan veel verandering teweeg brengen. Door de participatie van grote investeerders in Legal Tech de afgelopen jaren is Big Money nu inmiddels ook actief in de juridische wereld. Als de schatting van de globale juridische industrie EUR 1000 miljard euro groot is en 10% aan ICT besteed gaat worden dan betekent dat EUR 100 miljard aan business. Bedrijven als Google (check Google Patents!) zijn daar al druk mee bezig. Dit gaat leiden tot consolidatie van de markt waar nieuwe toetreders, Big Tech en de verder gaande globalisatie enorme veranderingen teweeg gaan brengen. Ook voor de General Counsel.
Harm benadrukt dat het van belang is om als General Counsels en Legal Service Providers na te gaan denken over hoe automatisering je verder kan helpen bij het optimaliseren van je bedrijfsprocessen en om de kansen daarin samen op te pakken. Het is namelijk zonde om allemaal separaat het wiel telkens opnieuw uit te vinden en geld te betalen voor eenzelfde oplossing. Het wordt tijd voor een standaard oplossing voor de Corporate Legal Department – een soort boekhoudpakket voor de bedrijfsvoering van Legal. Het zou goed zijn als de GCs die actief zijn binnen GCN deze standaard samen op gaan zetten.
Sheets (PDF) Harm Bavinck: klik hier
Matchmaking tables
Rondom de afsluitende netwerkborrel waren er nog een aantal matchmaking tables welke als doel hadden om aan specifieke behoeftes (bijvoorbeeld GCs van Japans bedrijven ontmoeten elkaar) te voldoen. Velen hadden echter ook gewoon zin in een goede bitterbal met een biertje en zochten op eigen beweging de contacten op. Het was – aan de beoordelingen te zien – een bijzonder geslaagd congres.